ԱՄ Փարթնըրզ

Եվրոպական Հարևանության Գյուղատնտեսության և Գյուղական Զարգացման (ENPARD) Ծրագիրն աջակցում է Հայաստանի Հանրապետության Կառավարությանը՝ զարգացնելու արդյունավետ և կայուն գյուղատնտեսություն, որը նպաստում է գյուղական վայրերում մարդկանց կենսապայմանների բարելավմանը: ENPARD Ծրագրի տեխնիկական աջակցության բաղադրիչը կենտրոնացած է արտադրողների խմբերի և արժեշղթաների զարգացման վրա:

ENPARD Ծրագրի շրջանակներում աջակցության թիրախ է հանդիսանում Հայաստանի չորացրած մթերքի արտադրության բնագավառը: «Չորացրած մթերք» ապրանքային խմբի մեջ ներառված են չորացրած մրգերը, հատապտուղները, բանջարեղենը և խոտաբույսերը: ENPARD Ծրագրի միջամտության ռազմավարությունը նպատակ ունի աջակցել չորացրած մթերքի 2-4 արտադրողների, որպեսզի վերջիններս սննդամթերքի անվտանգության պահանջների կատարման միջոցով բարձրացնեն իրենց արտադրանքի որակը, ինչպես նաև մեղմեն եղանակային պայմանների հետ կապված կորուստներն ու անկայունությունը և բարելավեն արտադրության պլանավորման գործընթացը: ENPARD Ծրագիրը չորացրած մթերքի արտադրողներին աջակցում է տեղական և միջազգային շուկայում արտադրանքի իրացման ծավալների ընդլայնման հարցում: Հեռանկարում նախատեսվում է հասնել մրգերի վերամշակման և չորացրած մթերքի արտադրության ծավալների աճի՝ նպատակ ունենալով ավելացնել արտահանման ծավալները:

Չորացրած մթերքի շուկայական հետազոտության և արժեշղթայի վերլուծության իրականացման նպատակով Խորհրդատուն զրուցել և տեղեկություններ է հավաքել արժեշղթայի բոլոր մակարդակների մասնակիցներից, այդ թվում.

• Չորացրած մթերքի 39 արտադրողներ Հայաստանի 6 մարզերից (Արագածոտն, Արարատ, Արմավիր, Կոտայք, Սյունիք, Տավուշ), այդ թվում՝ ամենախոշոր արտադրողները,
• Արտահանողներ:

Խորհրդատուն հարցումներ է կատարել և հարցազրույցներ է ունեցել ինստիտուցիոնալ կառույցների և փորձագետների հետ, այդ թվում.

• Ազգային Վիճակագրական Ծառայություն,
• Մաքսային Ծառայություն,
• Սննդամթերքի Անվտանգության Պետական Ծառայություն,
• Պետական և տարածքային կառավարման մարմիններ և կազմակերպություններ, այդ թվում՝ ՀՀ Գյուղատնտեսության Նախարարություն, մարզպետարանների գյուղատնտեսության վարչություններ, Գյուղատնտեսության Աջակցության Մարզային Կենտրոններ,
• «Չորացված մթերք արտադրողների ասոցիացիա» ՀԿ,
• Չորացրած մթերքի արտադրության բնագավառում աջակցության և օժանդակության ծրագրեր իրականացնող միջազգային կազմակերպություններ, այդ թվում Ագրոբիզնեսի և Գյուղի Զարգացման Կենտրոն Հիմնադրամ, ՕՔՍՖԱՄ, UNDP:

Որպես երկրորդային տեղեկատվության բազա՝ օգտագործվել են.

• Չորացրած մթերքի շուկայի վերաբերյալ տարբեր տարիներին իրականացված ուսումնասիրությունները և վերլուծությունները,
• Համացանցում առկա հսկայական քանակությամբ տեղեկատվությունն, այդ թվում՝ վիճակագրական և լրագրողական վերլուծական տեղեկատվությունը, չորացրած մթերքի արժեշղթայի մասնակիցների հարցազրույցները և այլն:

Տեղեկատվության վերոհիշյալ աղբյուրներից տեղեկատվության հավաքագրումն իրականացվել է տարբեր մեթոդներով.

• Արժեշղթայի անմիջական մասնակիցներից տեղեկատվությունը հավաքագրվել է դեմ առ դեմ հարցազրույցների միջոցով: Տեղեկատվության հավաքագրման գործողություններն իրականացվել են աղբյուրի մոտ: Հատկապես մարզերում տեղեկատվության հավաքագրման ժամանակ լայնորեն կիրառվել է «ձնագնդիի մեթոդը», որի դեպքում հարցվողներն իրենք են տեղեկություններ փոխանցել տեղեկատվության այլ աղբյուրների մասին,
• Վիճակագրական և փորձագիտական տեղեկատվություն տնօրինող ինստիտուցիոնալ կառույցների տեղեկատվությունը ստացվել է ի պատասխան Խորհրդատուի գրավոր հարցումների կամ դեմ առ դեմ հարցազրույցների միջոցով:
• Համացանցում առկա ողջ տեղեկատվության ուսումնասիրությունն ու ամփոփումն իրականացվել է գրասենյակային հետազոտության միջոցով:

Չորացրած մթերքի շուկայական հետազոտության և արժեշղթայի վերլուծության արդյունքների և տվյալների հիման վրա պատրաստվել է վերլուծական հաշվետվություն՝ հետևյալ բովանդակային կառուցվածքով.

• Չորացրած մթերքի շուկան
• Արտադրություն (արտադրողներ, արտադրության քանակներ, արտադրանքի տեսականի, արտադրության աշխարհագրություն)
• Արտահանում (արտահանողներ, արտահանման քանակներ, արտահանվող արտադրանքի տեսականի, արտահանման երկրներ)
• Ներմուծում (ներմուծողներ, ներմուծման քանակներ, ներմուծվող արտադրանքի տեսականի, ներմուծման ծագման երկրներ)
• Շուկայի ծավալը
• Չորացրած մթերքի արժեշղթայի վերլուծություն
• Արժեշղթայի քարտեզը (արժեշղթայի հիմնական գործառույթները, մասնակիցները, շուկայի հաշվեկշիռը, քարտեզ)
• Արժեշղթայի նկարագիրը (հումքի մատակարարում, արտադրության և վաճառքի կազմակերպում)
• Արժեշղթայի հիմնական խնդիրները և դրանց լուծման ուղիները
• Չորացրած մթերքի արտահանման շուկաների վերլուծություն
• Չորացրած մթերքի միջազգային շուկան
• Հայկական չորացրած մթերքի թիրախային շուկաները (չորացրած մթերքի առավել մեծ պահանջարկ վայելող տեսակները, մեծածախ և մանրածախ գները, վաճառքի ներուժի գնահատում)
• Չորացրած մթերքի միջազգային շուկա մուտք գործելու առաջարկություններ։